De congestie in de Rotterdamse haven is geen tijdelijk probleem. Het vormt een structureel knelpunt dat bedrijven raakt. Dit kost vervoerders en verladers handenvol geld. Wachttijden bij de terminals lopen op, rederijen slaan Rotterdam over en betrouwbaarheid is geen vanzelfsprekendheid meer. Hoe beperk je als verlader de risico’s binnen dit congestieprobleem? We helpen je in dit artikel met slimme keuzes voor de korte én lange termijn.  

In dit blog lees je meer over:

• Wat zijn de belangrijkste oorzaken van congestie in de Rotterdamse haven?
• De impact van congestie op jouw supply chain
• Alternatieven om congestie te omzeilen
• De rol van digitalisering: realtime reageren op verstoringen
• Aanbevelingen: wat kun je nú doen
• Hoe Rotra helpt bij het congestieprobleem van verladers

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van congestie in de Rotterdamse haven?  

Er ligt druk op de haven van Rotterdam. Daar is niet slechts één oorzaak voor aan te wijzen. Het is het gevolg van verschillende factoren, zoals vollopende terminals, verstoringen in wereldwijde vaarschema’s, lage waterstanden en ook keuzes bij rederijen dragen bij aan de aanhoudende drukte in de havens.

'Rotterdam is een draaischijf, dat slurpt capaciteit'

Albert Veenstra, Hoogleraar logistiek aan de Erasmus Universiteit duidt de congestieproblematiek als volgt: 'Rotterdam is altijd een draaischijf geweest voor transporten van zeehaven naar zeehaven: goederen komen binnen van zee en vertrekken weer naar zee. Dat slurpt capaciteit, want dat betekent dat je twee zeeschepen aan de kade moet hebben om één lading te behandelen. Als er vervolgens een schip aankomt met goederen voor het Nederlandse achterland, dan moet dat schip wachten. Een probleem. Het helpt niet mee dat de Rotterdamse haven is gebouwd en ingericht om de allergrootste schepen te faciliteren. Een aantrekkelijke haven dus voor de grote rederijen met hun grote vloten. Dat is allemaal niet zo'n probleem als er genoeg ruimte is, maar in tijden van drukte wordt het lastig'.  

Capaciteitsproblemen op terminals

De Rotterdamse terminals kampen met in tijden van piekdrukte met structureel gebrek aan ruimte, waardoor het hele proces vastloopt. Mogelijke uitbreiding op de Derde Maasvlakte moet dit ruimtegebrek oplossen, maar dat is vooralsnog toekomstmuziek. Hoogleraar Veenstra: 'De Rotterdamse terminals moeten uitbreiden, en dat doen ze ook. Daar zit dus de belangrijkste oplossing voor de korte termijn. Over een paar jaar zijn veel van de uitbreidingsprojecten klaar, dan verwacht ik dat de problemen veel minder zijn'. 

Ook speelt het personeelstekort een grote rol (bron: BNR). Nu al zijn er veel openstaande vacatures en naar verwachting neemt dit aantal de komende jaren alleen maar toe. Een piekbelasting op de terminals is hierdoor moeilijker op te vangen. Het gevolg? Containers blijven langer op de terminal staan, wat de doorstroming belemmert en zo leidt tot congestie en extra kosten. 

Verstoringen in wereldwijde vaarschema’s  

De wereldwijde logistieke keten is de afgelopen jaren geconfronteerd met diverse verstoringen, zoals de coronapandemie, geopolitieke spanningen en veranderingen in handelsroutes. Een voorbeeld is het omvaren a.g.v. het mijden van de Rode Zee door verschillende aanvallen die daar op het water plaatsvinden. Ook reorganisaties bij rederijen en aanpassen van diensten en vaarschema's zorgen voor onvoorspelbaarheid. 

Het resultaat van deze verstoringen en het onregelmatig aanlopen van schepen leidt tot piekmomenten en onvoorspelbare containerstromen. Het gebrek aan centrale regie en transparantie in de keten bemoeilijkt het efficiënt plannen en afhandelen van deze stromen. 

Lage waterstanden

Binnenvaartschepen moeten geregeld containers aan de kade laten staan door wisselende waterstanden. Bij lage waterstanden is het voor binnenvaartschepen immers niet mogelijk om met volledige lading te varen, aangezien kans op vastlopen daarmee op de loer ligt. Containers die op de kade blijven staan, bemoeilijken de doorvoer vanuit de haven, met vertraging tot gevolg.  

Keuzes van rederijen: mijden Rotterdam

Door de drukte besluiten diverse rederijen met enige regelmaat om Rotterdam (tijdelijk) uit hun vaarschema’s te halen of containers in andere havens te lossen zonder enige vooraankondiging met alle gevolgen van dien.  

De combinatie van deze bovenstaande factoren zorgt voor onbetrouwbaarheid van de aanloopfrequentie, piekdrukte, langere transittijden en hogere kosten.  

De impact van congestie op jouw supply chain

Voor verladers zijn de gevolgen van de congestie merkbaar én meetbaar. Het resulteert onder andere in vertraagde zendingen, hogere kosten en het gebrek aan controle op de supply chain.  

Vertraagde zendingen en onvoorspelbare aankomsttijden

De congestie in de haven van Rotterdam zorgt voor langere wachttijden bij terminals, waardoor de aankomsttijden van zendingen steeds onvoorspelbaarder worden. Dit heeft direct invloed op het uitlevermoment van jouw goederen en kan leiden tot vertragingen in jouw supply chain.

Daarbij zorgt het mijden van Rotterdam door rederijen, vanwege deze congestie, voor extra reistijd van jouw zending en daarmee verder oplopende transittijden.

Hogere kosten door keteneffecten

De totale kosten van een zending stapelen zich op door congestie: 

• Wachttijden, omboeken en/of rerouten zorgen voor extra transport- en overslagkosten.
• Overliggeld en verblijfkosten, ook bekend als demurrage en detention: deze twee kostenposten lopen op als containers te lang op de terminal blijven staan. 
• Door het langer moeten wachten op goederen staat het productieproces stil hetgeen kan leiden tot afname van leverbetrouwbaarheid en uiteindelijk tot extra kosten.
• Planningen van personeel in je warehouse kunnen zorgen voor disbalans in je capaciteit wanneer zendingen later worden geleverd dan gepland. 
• Vertraging in uitlevering van goederen kan negatieven gevolgen hebben voor de verkoop van je producten en afname van je omzet. Voor veel bedrijven is tijdige levering van zendingen essentieel. 

Gebrek aan controle over je supply chain

Met onbetrouwbare aankomsttijden en versnipperde communicatie door alle partijen neemt de controle op de supply chain af met tot gevolg:  

• Planners en inkopers krijgen geen actueel inzicht in de leveringen. 
• Klanten krijgen last-minute informatie over de vertragingen wat zorgt voor lagere klanttevredenheid. 
• De kans op voorraadtekorten, productiestilstand en gemiste levervensters neemt toe.  

Hoe cruciaal op tijd leveren is, is met name zichtbaar bij bedrijven uit bijv. de retailindustrie waar de tijdsdruk groot is. Een vertraging van enkele dagen betekent dat producten niet op tijd in het schap liggen en waar kostbare marketingcampagnes op afgestemd zijn.   

Wat zijn alternatieven om congestie te omzeilen? 

Voor Nederlandse bedrijven is en blijft Rotterdam vanzelfsprekend de belangrijkste haven voor het importeren en exporteren van goederen per zeevracht. De congestie in de haven is dan ook een flink probleem voor verladers in Nederland. Structurele oplossing van deze problematiek is zeer welkom maar lijkt op voorhand complex. 

Zo stelt Deltalinqs, belangenbehartiger van meer dan 95% van alle logistieke, haven- en industriële bedrijven in mainport Rotterdam, in een verklaring dat er geen silver bullet is om de congestieproblematiek op te lossen.

'De haven heeft te maken 'met uitzonderlijke drukte', waardoor vooral de binnenvaart en het wegvervoer last hebben van lange wachttijden. De terminals zijn nu al 24/7 operationeel, maar veel andere schakels in de keten en het achterland hanteren nog (ruime) kantoortijden. Hierdoor ontstaan er piekmomenten overdag en aan de randen van de dag. Deze drukte in goede banen leiden is een complex en veelkoppig monster dat stappen vraagt van alle spelers in ketens. Helaas is er niet één silver bullet, maar met elkaar moeten we dit door gebruik van nieuwe technologie en betere spreiding in goede banen leiden. Daarnaast blijft uitbreiding van de infrastructuur in de ruit van Rotterdam geboden, nu zowel het personenverkeer als het goederenvervoer nog altijd groeit in de komende decennia', aldus Deltalinqs.

Niettemin zijn er ook nu al alternatieven om congestie waar mogelijk te omzeilen. Waar hierbij aan te denken? 

Houd rekening met tijdige planning of alternatieve routes

Door jouw zendingen tijdig in te plannen, vergroot je de kans op beschikbare laad- en losmomenten, ook tijdens piekdrukte in de haven. Zo houd je meer regie op je supply chain en kunnen alternatieve modaliteiten worden overwogen als dat nodig is en voorkom je onnodige vertraging.

Bij momenten kan het tevens een optie zijn uit te wijken naar andere havens als Antwerpen en Hamburg. Voor veel verladers is het een reëel alternatief, zeker in combinatie met truck- of bargevervoer naar Nederland. Toch merken ze ook in Antwerpen inmiddels dat onrust en piekdrukte leiden tot congestie (bron: De Tijd). 

Tijdelijk inzetten van alternatieve modaliteiten voor spoedeisende goederen

Wanneer de congestie in Rotterdam voor onacceptabele vertraging zorgt, kan het inzetten van alternatieve modaliteiten helpen om jouw supply chain draaiende te houden. Voor zendingen met een hoge prioriteit of kritische onderdelen kun je luchtvracht overwegen, waarmee je jouw goederen binnen enkele dagen kunt laten aankomen, ondanks de hogere kosten.

De rol van digitalisering: realtime reageren op verstoringen

Ook digitalisering kan helpen grip te houden op verstoringen en vertragingen in je supply chain: wie zicht heeft, heeft grip. Met digitale features als realtime tracking, ETA-updates en proactieve meldingen reageer je sneller en adequater op onverwachte ontwikkelingen. Dat maakt het verschil tussen een kleine vertraging en een operationeel probleem.  

Wat rotraNext betekent voor jouw organisatie

Grip op je zendingen krijg je met ons platform rotraNext. Het biedt een real-time overzicht van de status van jouw zendingen. Inclusief verwachte aankomsttijden en eventuele vertragingen. Met de speciale exception-control widget op het dashboard in rotraNext ben jij baas over jouw zendingen die afwijken van de initiële planning. Door automatische notificaties anticipeer je tijdig op onvoorziene wijzigingen in de planning en voorkom je extra kosten. Het helpt je snel te schakelen als zich een verstoring in je keten voordoet. 

Om grip te houden op je demurrage en detention voorziet rotraNext in een speciale ‘demurrage en detention’-tool. Met deze functionaliteit houd je inzicht in je demurrage- en detentionvrije dagen en voorkom je onnodig hoge kosten voor vertraagde containers op de kade.

Aanbevelingen: wat kun je nú doen? 

Samenvattend zijn er meerdere punten om op de korte termijn mee aan de slag te gaan. Ook voor de langere termijn zijn er oplossingen die verladers helpen bij de congestieproblematiek in de Rotterdamse haven.  

Tips voor de korte termijn:

• Boek eerder: door de piekdrukte aan de voorkant te ondervangen, voorkom je last-minute verrassingen. 
• Overweeg tijdelijk alternatieve modaliteiten of routes, vooral voor spoedzendingen kan luchtvracht een prima alternatief zijn: laat je adviseren over de opties. 
• Werk met betrouwbare partners: expediteurs die realtime inzicht bieden en snel alternatieven aanbieden zijn goud waard.  
  

Tips voor de lange termijn:

• Herzie je supply chain flows: kijk kritisch naar vaste patronen en zoek naar flexibele factoren die vervangbaar zijn.
• Investeer in digitalisering: inzicht is geen luxe meer, maar een voorwaarde voor weerbaarheid.
• Werk structureel samen: bouw aan samenwerkingen met logistieke partijen die met je meedenken en investeren in oplossingen om zo de congestie in Rotterdam het hoofd te bieden.
• Heroverweeg de voorraadstrategie: als je de voorraadstrategie verschuift van ‘just in time’ naar ‘just in case’ heb je altijd een voorraad als buffer voor het geval er iets misgaat. Dat beperkt het risico op voorraadtekort. Ook ben je voorbereid op eventuele vertragingen of verstoringen.  

Hoe Rotra als digitaal expediteur verladers helpt bij congestie

Havencongestie en capaciteitstekorten zijn groeiende uitdagingen voor verladers. Rotra helpt verladers deze uitdagingen het hoofd te bieden met slimme, digitale oplossingen die de supply chain wendbaar houden. 

Als digitaal expediteur combineren wij geavanceerde planning en dynamische routing om wachttijden bij terminals te beperken en beschikbare capaciteit maximaal te benutten. Via ons digitale platform rotraNext heb je realtime inzicht in de status van jouw zendingen. Ook ontvang je automatisch notificaties bij afwijkingen op de planning. Zo kun je direct anticiperen en waar nodig bijsturen om vertraging te minimaliseren. Daarnaast biedt rotraNext een geïntegreerde demurrage- & detention-tool, waarmee je jouw containers proactief monitort en we onnodige opslag- en vertragingstoeslagen helpen voorkomen.  

Ook ons douaneteam speelt een sleutelrol in een soepele afwikkeling van jouw zendingen. Door digitale preclearance en een efficiënt proces zorgen we dat alle douanedocumentatie volledig is afgerond voordat de container op de kade staat. Dit zorgt voor tijdswinst en de mogelijkheid om jouw lading sneller vrij te geven zodra er ruimte beschikbaar is. 

De congestie in Rotterdam vraagt om slimme keuzes. Wij helpen je jouw zendingen proactief en digitaal aan te sturen, zodat je grip houdt op jouw supply chain. Laat je gegevens achter en ontdek hoe wij je met digitale oplossingen en onze persoonlijke service kunnen helpen.